Ông Phạm Văn Tam, bị cáo buộc thông qua hai công ty nhập hàng điện tử ở nước ngoài nhưng không khai báo trung thực về nguồn gốc và mua linh kiện gia công lắp ráp rồi bán thành phẩm không xuất hóa đơn.
Hành vi của ông Tam, Chủ tịch HĐQT Công ty Asanzo được nêu trong cáo trạng VKSND TP HCM đã hoàn tất, chuyển cùng hồ sơ qua tòa để truy tố về tội Buôn lậu và Trốn thuế.
Liên quan đến vụ án, Phạm Xuân Tình (Tổng Giám đốc Công ty Asanzo, em trai của ông Tam) bị truy tố về tội Trốn thuế.

Ông Phạm Văn Tam – Chủ tịch Tập đoàn Asanzo.
Theo cáo trạng, Công ty Asanzo đăng ký lần đầu năm 2016 tại Sở Kế hoạch và đầu tư TP HCM do ông Tam là Giám đốc, đại diện theo pháp luật. Đến năm 2017, ông Tình làm Giám đốc còn ông Tam là Chủ tịch HĐQT – là người quản lý, điều hành toàn bộ hoạt động của công ty.
Từ tháng 8 đến tháng 10/2019, đoàn thanh tra Cục thuế TP HCM (nay là chi cục thuế khu vực II) thanh tra việc chấp hành pháp luật về thuế của công ty từ khi thành lập. Kết luận thanh tra thuế xác định, Công ty Asanzo mua linh kiện của Công ty Trần Thoàn và ký hợp đồng với Công ty VTB gia công lắp ráp một phần.
Công ty Asanzo lắp ráp ra thành phẩm là mặt hàng điều hòa có dán tem Asanzo và bao bì in nhãn hiệu Asanzo rồi xuất bán cho Công ty Điện lạnh Asanzo nhưng không xuất hóa đơn và không khai báo thuế; để ngoài sổ sách kế toán liên quan đến doanh thu bán hàng,; sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng không hợp pháp để hạch toán đầu vào, khai thuế là hoạt động thương mại.
Công ty Trần Thoàn xuất hóa đơn GTGT (hàng thành phẩm) trực tiếp cho Công ty Điện lạnh Asanzo. Ngày 30/10/2019, Cục Thuế TP HCM ra quyết định chuyển hồ sơ vụ việc vi phạm hành chính có dấu hiệu tội phạm đến Cơ quan CSĐT Công an TP HCM để xử lý theo quy định pháp luật.
Kết luận giám định về thuế kết luận, từ năm 2017 đến quý 2 năm 2019, Công ty Asanzo có hành vi trốn thuế đối với 2 loại thuế với tổng số tiền trốn thuế là hơn 15,7 tỷ đồng. Trong đó, thuế giá trị gia tăng là hơn 4,1 tỷ đồng, thuế tiêu thụ đặc biệt là hơn 11,5 tỷ.
Đến ngày 24/3/2020, Công ty Asanzo đã nộp khắc phục thuế tổng số tiền là 15,8 tỷ đồng.
Ngoài cáo buộc trốn thuế, ông Phạm Văn Tam còn bị cáo buộc sử dụng Công ty Sa Huỳnh do Trương Ngọc Liêm làm giám đốc để nhập lậu 1.300 lò nướng thủy tinh nguyên chiếc từ Trung Quốc về Việt Nam.
Ngày 5/9/2018, Công ty Sa Huỳnh mở tờ khai nhập khẩu tại cảng ICD Phước Long 3 (TP HCM), khai báo hàng hóa là linh kiện rời như nắp nhựa, chậu thủy tinh, tay cầm, thiết bị đếm thời gian… với tổng trị giá 212 triệu đồng.
Tuy nhiên, kết quả kiểm tra thực tế cho thấy đây là 1.300 bộ lò nướng Asanzo đồng bộ, mới 100%, chỉ được tháo rời để “qua mắt” hải quan. Vì là mặt hàng nhập khẩu có điều kiện (phải đăng ký kiểm tra chất lượng Nhà nước trước khi thông quan) nhưng doanh nghiệp không thực hiện nên hải quan đã từ chối thông quan, chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra.
Kết quả giám định khẳng định toàn bộ lô hàng là mới, có thể lắp ghép thành sản phẩm hoàn chỉnh, chức năng sử dụng đúng như lò nướng gia đình. Hội đồng định giá xác định trị giá lô hàng hơn 414 triệu đồng. Song, ông Tam phủ nhận cáo buộc đã chỉ đạo Liêm hay tham gia nhập lậu số hàng trên.
Liên quan đến hành vi buôn lậu lô hành này, hồi tháng 2/2024, ông Liêm đã bị TAND TP HCM xét xử.
Hải Duyên