Ôtô tự động hóa một phần sẽ không cần cấp phép hoạt động đặc thù như đối với phương tiện giao thông thông minh, theo đề xuất của Bộ Công an.
Bộ Công an đang xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật liên quan an ninh trật tự. Tại Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, cơ quan này đề xuất “xe cơ giới cho phép tự động hóa một phần” không được coi là phương tiện giao thông thông minh. Vì vậy loại phương tiện này không cần cơ quan có thẩm quyền cấp phép hoạt động đặc thù.
Quy định về cấp phép phương tiện thông minh hiện nay được thực hiện theo Quyết định 1383/2025 của Bộ Công an. Để sử dụng các phương tiện tự lái một phần, chủ sở hữu phải nộp hồ sơ trực tuyến tại Cổng dịch vụ công; qua dịch vụ bưu chính hoặc nộp trực tiếp.
Cơ quan cấp phép hoạt động có trách nhiệm tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ. Trong thời hạn 7 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tra cứu dữ liệu đăng ký xe trên hệ thống đăng ký, quản lý xe và đối chiếu với thông tin trong đơn đề nghị của chủ sở hữu. Trường hợp hồ sơ hợp lệ thì cấp giấy phép hoạt động theo mẫu của Chính phủ quy định.
Như vậy, nếu dự luật được thông qua, xe tự động hóa một phần không phải thực hiện các thủ tục hành chính trên.
Hệ thống điều khiển chức năng trợ lái trên một chiếc ôtô của hãng Nissan. Ảnh: Nissan
Theo dự thảo, phương tiện giao thông thông minh là xe cơ giới cho phép tự động hóa toàn bộ hoạt động điều khiển phương tiện, xác định lộ trình và xử lý tình huống khi tham gia giao thông đường bộ.
Phương tiện giao thông thông minh hiện nay được chia làm 5 cấp độ, gồm xe cơ giới tự động hóa một phần gồm cấp độ 1, 2 và 3 theo tiêu chuẩn chung quốc tế. Hai là xe cơ giới cho phép tự động hóa toàn bộ hoạt động điều khiển phương tiện, xác định lộ trình và xử lý tình huống khi tham gia giao thông, tức các xe thuộc cấp độ 4 hoặc 5.
Thực tế hiện nay rất nhiều ôtô con tầm trung, cao cấp nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam đã có chức năng hỗ trợ người lái đạt cấp độ 1 và tiệm cận cấp độ 2. Do đó, các xe này được xếp vào nhóm phương tiện giao thông thông minh và phải cấp phép hoạt động đặc thù.
Song theo Bộ Công an, xe cơ giới thuộc cấp độ 1, 2 và 3 về cơ bản chỉ là chức năng hỗ trợ, trợ giúp người lái trong một số điều kiện, tình huống, phạm vi nhất định, không thể thay thế hoàn toàn người lái. Trong đó có chức năng tự động giữ làn đường, giữ khoảng cách, phanh khẩn cấp, cảnh báo hoặc không cho phép chuyển làn khi có xe vượt, tự động đỗ vào vị trí để xe.
Các chức năng này giúp người lái giảm căng thẳng khi chạy đường dài, giữ khoảng cách an toàn, phát hiện sớm các nguy cơ, phản ứng nhanh trước các tình huống nguy hiểm đột ngột. Những chức năng này có thể được kích hoạt hay không phụ thuộc vào quyết định của người lái. “Qua đánh giá, loại xe này phù hợp để hoạt động theo điều kiện giao thông của Việt Nam, không nhất thiết phải hạn chế, cấp phép hoạt động”, cơ quan soạn thảo nêu.
Đối với các xe cơ giới thuộc cấp độ 4, 5 (xe cơ giới tự động hóa toàn bộ), Bộ Công an cho rằng điều kiện giao thông của Việt Nam hiện chưa phù hợp để hoạt động, có nguy cơ gây tai nạn cao nên cần hạn chế, phải cấp phép hoạt động.
Dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật liên quan an ninh trật tự sẽ được Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp cuối năm nay.
Sơn Hà