Ngày nhỏ, nghệ sĩ Xuân Hinh chăn trâu, lội ruộng, theo mẹ đi gieo hạt, trồng rau để đỡ đần gia đình.
Nội dung thuộc ấn phẩm Kẻ chọc cười dân dã, được Xuân Hinh ra mắt hôm 23/7, do tác giả Thanh Thủy, Như Hoa chấp bút từ lời kể của ông. Sách gồm năm phần và phụ lục tác phẩm, hình ảnh, thuật lại năm tháng tuổi thơ và quá trình hoạt động nghệ thuật nhiều dấu ấn của nghệ sĩ. Dịp này, VnExpress đăng một số trích đoạn, tên các phần do tòa soạn đặt.
Sách do THBooks phát hành ở hai dạng bìa cứng, bìa mềm. Ảnh: Phương Linh
Từ khi còn rất bé, trong tôi đã hình thành một ý niệm rất đẹp về bố, một suy nghĩ luôn khiến tôi có thể tự hào – bố vừa là một người đàn ông tháo vát, lại vừa rất có trách nhiệm với gia đình. Ông vốn là giáo viên tiểu học, hằng ngày làm bạn với bảng đen phấn trắng, với đám trẻ mắt tròn xoe náo nức học bài và háo hức trưởng thành. Ở thời đó, đồng lương giáo viên eo hẹp vô cùng, không đủ để trang trải cho nhu cầu của một gia đình đông con. Bố tôi đã phải cố gắng rất nhiều để có đủ thời gian vừa dạy học vừa làm thêm ngoài giờ. Cuối cùng thì gánh nặng cơm áo gạo tiền vẫn khiến bố phải rời bỏ nghề giáo để bươn chải lo cho anh em tôi nên người. Bố nhanh nhẹn, hoạt bát nên việc buôn bán khá thuận lợi, cũng nhờ vậy mà cuộc sống gia đình tôi dần ổn định hơn.
Tôi may mắn được thừa hưởng sự nhạy bén của bố, cùng với sự dẻo dai từ mẹ. Mẹ tôi lúc nào cũng luôn chân luôn tay, không ngại nắng mưa để lo cho gia đình được những điều tốt nhất. Vóc người mẹ nhỏ nhưng uyển chuyển vô cùng, thành ra, việc gì mẹ làm trông cũng dễ dàng, đơn giản. Nụ cười của mẹ luôn nở trên môi, thi thoảng đó là nụ cười của một người phụ nữ giỏi nhẫn nhịn, thi thoảng lại là nụ cười đầy kiên cường của một người dám đương đầu với mọi khó khăn.
Trên con đường gập ghềnh sỏi đá nối từ nhà tới chợ Đồn Đỏ, chợ Núi, hay trên những bờ ruộng ngoài cánh đồng làng bát ngát, không đâu là không in dấu chân tảo tần của mẹ. Rời tay khỏi việc đồng áng là mẹ tôi lại đi buôn. Mẹ buôn những thứ lặt vặt, từ tấm mía, lá chè, quả thị, cho đến làm bánh rán để bán ngoài chợ, hái rau muống trên những mương nước mà mẹ con tôi đã tranh thủ trồng ngoài cánh đồng, vớt bèo cái đi bán… Nói chung, cái gì có thể buôn bán ra tiền mà không phạm pháp thì mẹ tôi đều không nề hà. Và có lẽ, tôi đã ít nhiều ảnh hưởng điều này từ mẹ, theo một cách rất lặng lẽ, nhẹ nhàng, ở những lúc tôi cùng mẹ làm việc này, việc kia.
(Trích sách Kẻ chọc cười dân dã)
Còn tiếp
Xuân Hinh sinh năm 1963 nhưng khai sinh thành 1966 để đúng tuổi đi học trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội. Sau này có nhiều thông tin ghi nghệ sĩ sinh năm 1960 song ông nói lười đính chính, bởi ”tuổi tác đôi khi cũng chỉ là con số”. Tên tuổi ông gắn liền các làn điệu chèo cổ, các ca khúc dân ca quan họ, bài xẩm, chầu văn. Nghệ sĩ được nhớ tới nhiều nhất qua các tác phẩm Thị Màu lên chùa, Thầy bói đi chợ, Người ngựa, ngựa người. Ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 1997.